“Sumqayıt”ın Futbol Akademiyası 2011-ci ildən, komanda Premyer Liqaya vəsiqə qazanan ildən formalaşmağa başladı. İlk il müəyyən çatışmazlıqlar olsa da, 2012-ci ildən etibarən demək olar ki, bütün yaş qruplarından ibarət komandalar təşkil olundu. 2013-cü ildən etibarən isə akademiyanın infrastrukturu qurulmağa başladı. Hazırda klubun aşağı yaş qruplarının demək olar ki, meydança problemi yoxdur. Düzdür, akademiyanın fəaliyyəti haqda zaman-zaman tənqidi yazılarımız da olur. Amma bu daha çox yuxarı yaş qruplarından ibarət komandaların iştirak etdiyi yarışlarda nəticə qazana bilməməsi barədə olur. Bu da səbəbsiz deyil. Futbol şəhəri olan Sumqayıtın gənc və yeniyetmə komandaları istər sovet, istərsə də müstəqillik dönəmimizdə futbol yarışlarında daima yüksək nəticələri ilə seçiliblər. Lakin hazırkı dönəmdə bununla bağlı problemlər var. Əvəzində daha aşağı yaş qruplarının fəaliyyətini daha qənaətbəxş saymaq olar. Söhbət U-10, U-11 və U-12 komandalarından gedir. Bünövrə hesab olunduğundan, xüsusilə U-10 və U-11 komandalarının işinin düzgün qurulması daha vacibdir. Bugünkü yazımızda da daha çox bu yaş qruplarına toxunacağıq. Hazırda akademiyada bu yaş qrupları ilə məşğul olan xeyli məşqçi var. Lakin onların sırasında bəziləri var ki, xeyli müddətdir burada çalışır və bu günə qədər kifayət qədər uşaq hazırlayıb yuxarı komandalara veriblər.

Həmin şəxslərdən biri Ağamusa Bağırovdur. Bu şəxsi futbol ictimaiyyətinə geniş təqdim etməyə ehtiyac yoxdur. Musa müəllim hələ sovetlər dönəmindən rəhmətlik Tofiq Rzayevlə birlikdə nəinki Sumqayıt, ölkə futboluna çox sayda istedadlı futbolçu bəxş ediblər. Məhz onların əlinin altından çıxmış kifayət qədər futbolçu olub ki, sonradan ölkənin həm milli komandasında, həm də bir çox iddialı klublarında aparıcı üzvlər olublar. Bağırov “Sumqayıt”ın futbol akademiyası yaranan gündən klubun içindədir. Bir dönəm uşaq komandalarında baş məşqçi kimi də çalışıb. Hazırda isə akademiyanın daha aşağı yaş qruplarından ibarət komandaların koordinatoru kimi çalışır.

Elşad Eyvazov “Sumqayıt” Futbol Akademiyasının ən stajlı məşqçilərindən sayılır. Elşad Sumqayıta 2012-ci ildə gəlib. O, akademiyaya gələndə artıq C kateqoriyasına sahib idi. 2011-ci ildə həmin kateqoriyanı əldə etmişdi. “Sumqayıt”a gəlişində isə Nikolay Adamın xüsusi rolu olub: “Adam o vaxt AFFA-da UEFA-nın instruktoru idi. Mən də C kurslarını fərqlənmə ilə bitirmişdim. Buna görə də o, mənə kömək etmək qərarına gəldi və onun köməkliyi ilə “Sumqayıt”a gəldim. O vaxt klubun prezidenti Kamran Quliyev idi və sağ olsun, Kamran müəllim də məni kluba işə qəbul etdi. Beləliklə, 2012-ci ildən bu günə kimi “Sumqayıt” Futbol Akademiyasında çalışıram. İlk vaxtlar Ağamusa Bağırov, Vaqif Paşayev və Mübariz Orucovun yanında həm təcrübə keçirdim, həm də məşqçi kimi çalışırdım. 2012-ci ildə 2003-cü il təvəllüdlü komandanı mənə verdilər və ilk dəfə olaraq “Sumqayıt”ın U-11 komandasında işə başladım. Daha sonra 2004, 2005 və 2006, 2009-cu illəri də çalışdırdım. Hazırda isə 2012-ci il təvəllüdlü uşaqların, yəni U-10 komandasının baş məşqçisiyəm. 2014-cü ildə B kateqoriyasına da sahib oldum”.

Eyvazovun sözlərinə görə, 2012-ci ildən bu günə kimi yuxarı yaş qruplarına və əsas komandaya 50-dən çox uşaq yetişdirib veriblər. Eyni zamanda müxtəlif yaş qruplarından ibarət millilərə də futbolçu veriblər. 2005-ci il təvəllüdlü Kənan Cavadlı isə bir vaxtlar “Mançester Yunayted” məktəbinin xətti ilə İngiltərədə hazırlıq da keçib.

Akademiyanın aşağı yaş qruplarımda çalışan ən stajlı məşqçilərdən biri də Orxan Abdullayevdir. Məşqçi kimi ilk iş yeri də “Sumqayıt” olan Orxan 2013-cü ildən akademiyada çalışır. C kateqoriyasına sahib olan 32 yaşlı gənc məşqçi hazırda B kateqoriyasını almağa çalışır. Maraq üçün deyək ki, akademiya tarixində ən yüksək nəticə məhz onun adına yazılıb. Belə ki, 2020-ci ildə Abdullayevin rəhbərlik etdiyi “Sumqayıt”ın U-9 komandası ölkə çempionatı çərçivəsində keçirdiyi 10 görüşün hamısında qalib gəlib ki, bu da akademiyanın tarixində rekord göstərici olub. Hazırda rəhbərlik etdiyi U-11 komandası da öz zonasında liderdir. 

Bu 10 illik tarix ərzində aşağıdan yuxarı kifayət qədər uşaq yetişdirilib, ötürülüb. Elşad Eyvazovun verdiyi məlumata görə, 2012-ci ildən üzü bu yana 53 nəfər uşaq məhz U-10 komandasına qəbul olunub və bu gün yuxarı yaş qruplarından ibarət müxtəlif komandalarda forma geyinir. Hətta "Sumqayıt" U-19 komandasının üzvlərinin demək olar ki, böyük əksəriyyəti 8-9 il qabaq yuxarıda adları çəkilən məşqçilərin sayəsində futbolun sirrlərini öyrənməyə başlayan uşaqlardı. Rüstəm Hümbətov hətta əsas komandaya da cəlb olunur. Dünyamalı Sevdimalıyev, Nurlan Bayramov və Ruhid Mustafayev əvəzedici komandada forma geyinir. Ruhid Mustafayev və Rüstəm Hümbətov həm də Azərbaycan U-19 millisinin üzvüdür. Onlardan başqa Kənan Cavadlı, İbrahim Nağıyev, Namiq Məmmədzadə və İsmayıl Əliyev U-16, Şükür Cəfərli isə U-15 millisinə cəlb olunur. İndi isə 2012-ci ildə bu günə kimi, "Sumqayıt"ın U-10 və U-11 komandalarından çıxmış, hazırda akademiyanın yuxarı yaş qruplarından ibarət, o cümlədən əvəzedici və əsas komandaya cəlb olunan futbolçuların siyahısını sizə təqdim edirik:

Elşad Eyvazlının komandasından çıxmış uşaqlar

Orxan Abdullayevin komandasından çıxan futbolçular