“Neftçi”nin “Palms Sports”la dünənki müqaviləsi ölkə futbolu üçün Milad olsa da, diqqətdən kənarda qaldı. Klubun o qədər irili-xırdalı sponsoru var ki, “bu da onlardan biridir” deyib üstündən keçildi. Amma bu sponsorluq tam ciddi ifadə ilə “heç keçiləsi şey deyil”.

Hər şeyin başında pul dayanır. Və dünənki müqavilənin gələcək pulun məbləği də ciddidi. Əminliklə söyləmək olar ki, bu, futbol tariximizdə xarici şirkətlə bağlanan ən böyük anlaşmadı.

Əvvəla, baxaq, görək nə müqavilədi.

Rəsmi press-relizdə deyilir:

“Neftçi” PFK ilə “International Holding Company”yə (IHC) məxsus olan “Palms Sports” arasında beşillik sponsorluq müqaviləsi imzalanıb. 2025-2030-cu illəri əhatə edəcək bu müqaviləyə əsasən, “Palms Sports” “Neftçi Arena” və “Neftçi” Futbol Mərkəzinin adlandırma hüquqlarını əldə edib. Yeni adlar tərəfdaşların ortaq qərarı ilə müəyyən ediləcək və xəritələr, naviqasiya əlavələri ilə bütün rəsmi platformalarda yenilənəcək.“Neftçi” PFK-nın A komandasının 2025-2030-cu illər arasındakı bütün rəsmi və yoldaşlıq oyunlarında “Palms Sports” loqosu 2025-2026 mövsümünün başlanğıcından etibarən formaların ön tərəfində yer alacaq. Loqolar oyun formalarından əlavə, məşq ləvazimatlarında və azarkeş məhsullarında da istifadə olunacaq. Bu sponsorluq müqaviləsi yalnız “Neftçi” PFK-nın maliyyə davamlılığını artırmayacaq, həmçinin klubun beynəlxalq miqyasda daha çox tanınmasına kömək edəcək. Uzunmüddətli iş birliyi modeli həm brendlər, həm də klubumuz üçün möhkəm təməllər atmağı hədəfləyir.

“Palms Sports” International Holding Company (IHC) şirkətinin bir müəssisəsi olaraq 2011-ci ildə yaradılmış və mərkəzi Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin paytaxtı Əbu-Dabidə yerləşən idman menecmenti və təlim şirkətidir. IHC-Palms Sports son illərdə bir çox yeni strateji tərəfdaşlıqlar imzalayaraq brendin idman və biznes sahəsində nüfuzunu dəfələrlə artırıb”.

Rəsmi hissə ilə tanış olduq. İşin qeyri-rəsmi, görsənməyən, deyilməyən tərəfinə baxaq.

Relizdə qeyd edildiyi kimi, ad sponsoru olacaq “Palms Sports” IHC-nin (International Holding Company) bir müəssisəsi, qoludu. IHC kimdir? Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri mərkəzli bu şirkət səhmdar kapitala, səhiyyə, qida məhsulları, daşınmaz əmlak, tikinti, informasiya texnologiyaları, rabitə, marketinq, pərakəndə satış və turizm, lizinq və bir çox başqa sahələrə sərmayə üzrə ixtisaslaşan çox sayda şirkətlərin toplusudur, onları idarə və inkişaf etdirir. Şirkət BƏƏ, Yaxın Şərq, Asiya, Afrika, Avropa və ABŞ-da işləyir, bazardadır, kontingenti 7 minə yaxın işçidir. Bir sözlə, nəhəng bir layihədi.

Nəhəngliyi rəqəmlərdə də görünür. Məşhur “Forbes” nəşri IHC-nin 2024-cü ildəki gəlirini 17,3 milyard, toplam aktivlərini 92,2 milyard, xalis mənfəətini isə 8,1 milyard dollar həcmində qiymətləndirib. IHC bazar dəyərinə görə dünyanın 43-cü ən böyük şirkətidi. Şirkətin bazar dəyəri isə 239,5 milyard dollar civarındadır!

İnanılmaz rəqəmlərdi.

Bu böyüklükdə şirkətin Azərbaycana gəlişi təsadüfi, daha doğrusu, spontan ola bilməz. Buna ən yuxarı səviyyədə icazə verilməlidi. Bu məqama qayıdacağıq, hələliksə, sahədən danışaq.

“Neftçi”nin stadionu, bazasına adını verəcək “Palms Sports” IHC-nin idman üzrə qoludu, şirkətin bu istiqamətdəki sərmayələrini yerinə yetirir, idarə edir. Rəhbəri Fouad Dərviş (FouadDarwish) olan bu qurum 2011-ci ildə ciu-citsu dərsləri təşkil etməklə başlayıb. Hazırda onlarla idman növündə 20-dən çox idman proqramı (layihəsi) həyata keçirən “Palms Sports” idmanla məşğul olan 200 mindən çox adamı öz “qanadı altına” ala bilib. Daha çox döyüş növlərinə yönələn şirkətin məşhur tərəfdaşları arasında Həbib Nurməhəmmədov var ki, bu UFC əfsanəsinin əlavə təqdimata ehtiyacı yoxdur.

“Palms Sports”un ötən ilin iyununda Misirin məşhur “Əl Əhli” klubu ilə bağladığı müqavilə haqda da danışmaq lazımdı. BƏƏ ilə Misir dövlətləri arasındakı əməkdaşlıq çərçivəsində həyata keçirilən bu layihədə klub faktiki qeyd olunan şirkətin idarəetməsi altına keçib. Bu haqda dünən mətbuat konfransında Fouad Dərviş də məlumat verdi, bunu “Neftçi” mövzusu üçün nümunə kimi göstərdi. Elə orada da klubun əsas idman komplekslərinə bu şirkətin adı verilmiş, təmtəraqlı təqdimat mərasimi təşkil edilmişdi.

Ərəb şirkətinin “Neftçi”yə ödəyəcəyi məbləğ kiçik deyil. Klubun baş icraç direktoru Cenk Sümer bu barədə verdiyim suala “büdcənin 30 faizə qədəri” cavabını verdi ki, bu da təxminən 10 milyon manat deməkdi. Çox ciddi rəqəmdi. Bu məbləğ hazırda Premyer Liqada çıxış edən azı 2 klubun illik büdcəsi deməkdi ki, sərmayənin böyüklüyünü göstərir. Təbii ki, bu pulun hamısı əsas komandaya xərclənməyəcək, klubdan bu barədə açıq bildirildi. Klubun stadionundakı problemlər aradan qaldırılacaq, “Neftçi Futbol Mərkəzi”nin 2-ci və daha yuxarı mərtəbələri təmir ediləcək, təhvil veriləcək, bir hissəsi uşaq futboluna da yönəldiləcək. Burda “büdcənin 30 faizə qədər” ifadəsinin açılışı da xüsusi rol oynayır. “Neftçi” dövlət klubu olduğundan, onun səhmləri satılmır (satılacaqsa, bu, ayrı söhbətin mövzusu olacaq), bu da o deməkdi ki, həmin 10 milyon ümumi büdcəyə əlavə olunacaq. Bu isə “Neftçi”nin illik büdcəsini 40 milyon manata qədər yüksəldəcək ki, bu da əsas rəqib – “Qarabağ”dan təxminən 40 faiz çoxdu. Klubun infrastrukturunun böyüdülməsi öz yerində, ancaq bu, futbol meydanının özündə də ciddi üstünlük yaradacaq, rəqabəti ən üst səviyyəyə qaldıracaq. Artıq Ağdam təmsilçisinin narahatlığına ciddi rəvac var.

Bir sözlə, bu vəsait doğru idarə olunsa, əvvəllər olduğu kimi boş, yersiz işlərə xərclənərək dağıdılmasa, “Neftçi” ən qısa zamanda ayağa qalxaraq əzəmətini geri qaytara biləcək. Pulun çoxluğu yox, onun düzgün istifadəsi əhəmiyyət daşıyır. Bu klubun əvvəllər də maliyyə problemi olmayıb, ancaq yanlış idarəetmə bu pulun sadəcə rəqəm olmasına gətirib çıxarıb. “Palms Sports”un rəhbəri Fouad Dərvişin çıxışından belə anlaşıldı ki, şirkət “Neftçi”yə günlük layihə gözü ilə baxmır, taktiki yox, strateji tərəfdaş kimi davranılmasını istəyir. Zatən müqavilənin 5 illik olması da bunu təsdiqləyir. Qalır, “Neftçi” və onun idarəetməsinin bu şansdan maksimum yararlanması, ciddi, düşünülmüş, bu günü yox, sabahları əhatə edəcək addımları atması. Bunlar olarsa, biz ən yaxın gələcəkdə “BÖYÜK NEFTÇİ” böyük addımlarını eşidəcəyik.

Yazının əvvəlində də qeyd etmişdik ki, “Neftçi”nin nəhəng bir əcnəbi şirkətlə həyata keçirilən çox ciddi layihənin bir hissəsinə çevrilməsi təsadüfi deyil. Bu, xüsusi bir mesaj rolunu da oynaya bilər. Təbii ki, İHC və onun idman qolu olan “Palms Sports” bilavasitə təmsil etdikləri dövlət deməkdi və bu layihə iki dövlət – Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri arasında razılaşdırılan bir sərmayə hadisəsidi. “Neftçi”nin də birbaşa dövlətdən maliyyələşdiyini bilirik, o səbəbdən də belə bir layihənin məhz bu kluba yönəldilməsi təsadüfi deyil. Böyük ehtimalla, “ağ-qaralar”ın dövlətin strateji postlarında yer alan böyükləri bu işdə çevik davranıblar.

Maraqlı olan məqam bu layihənin – böyük ərəb sərmayəsinin Azərbaycana gəlişinin bir dəfəlik addım olub-olmamasıdı. IHC kimi başqa şirkətlər də ölkəmizə dəvət olunacaq və AFFA-nın Strateji İnkişaf Planına dəstək məqsədilə xərc çəkməsi təmin olunacaq, yoxsa iş elə “Neftçi” ilə yekunlaşacaq? Əsas sual budu. IHC o qədər böyük imkanlara malikdi ki, ölkə futbolunun axarını kökdən dəyişə, inqilabi addımlar ata bilər. Bəs bu addımı atacaqlarmı? Bu gün üçün görünən odu ki, məhz IHC layihəsi sırf “Neftçi” ilə yekunlaşacaq. “Turan”a gətirilən sponsorluq, Adnan Əhmədzadə ilə start verilən “Mingəçevir” məsələləri isə işin başlanğıc nöqtəsidi. Ölkə futboluna nəhəng investorların “buraxılması” prosesinə start verildiyi görünür. Gedişatdan belə çıxır ki, bu proses davam etdiriləcək, kənar maliyyə yüksək rəqəmlərə çatdırılandan sonra hazırda dövlətdən klublara verilən illik 3 milyon manatlıq dəstək dayandırılacaq (yaxud daha aşağı liqalara yönəldiləcək). Bu, ilk baxışdan qorxulu görünsə də, əslində olması gərəkən bir şeydi. Normal futbol ölkələrindən dövlətin hansısa klubu birbaşa maliyyələşdirməsi nonsensdi, yolverilməzdi. Bu, həmin klubların təməl güc nöqtələri zəiflədir, “ələbaxan”laşdırır, tapşırıq qulu edir, müstəqil siyasət yürütmək, öz unikallığını, identikliyini qurub qoruyaraq inkişaf etdirmək imkanlarını məhdudlaşdırır. Bunun olmaması üçün isə fərqli maliyyə mənbələrinin formalaşdırılması gərəkdir ki, bu da yaxın-uzaq gələcəkdə təmin edilə bilər. Buna ancaq sevinmək olar.

Kənan Məstəliyev, “Rekord.az”